💊Basic IV Fluid Management💊 पार्ट - ११

 💊Basic IV Fluid Management💊 

पार्ट - ११ 

( ©️ You can forward my posts with my name and without editing any content of it  ) 

🌹डॉ पद्मनाभ केसकर
EMS Instructor , Ruby Hall Clinic , Pune 

📱 Mobile  - 9762258650

आपण आता आपल्या IV फ्लुइड सिरीज च्या शेवटाकडे येत चाललोय . आता आपले Crystalloids डिसकस करून होतील . Colloids लेखमालेत चर्चेला घ्यावेत का नाही हा माझ्यापुढे प्रश्न आहे कारण फॅमिली फिजिशियन च्या प्रॅक्टिस
मध्ये त्याचा काही रोल नाही .बघू सगळ्यांचा फीडबॅक कसा येतोय त्यावर ठरवू .

🍁Hypertonic Fluid🍁

🌷ज्या फ्लूइड्स ची ओस्मोलॅरिटी हि ३५० पेक्षा जास्त असते म्हणजेच Intracellular Fluid ( ICF ) पेक्षा जास्ती ओस्मोलॅरिटी असते त्या फ्लूइड्स ना Hypertonic Fluid असे म्हणतात .

🙏उदा. ३% NaCl , १०% Dextrose , २५% Dextrose , ५० % Dextrose इत्यादी .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🌸जेव्हा कोणतेही Hypertonic फ्लुइड हे पेशंट ला दिले जाते तेव्हा त्याच्या स्मॉल पार्टीकल साईझ मुळे ते व्हेसल च्या बाहेर पडते व Interstitial space मध्ये येते - आता सेल च्या आत Intracellular फ्लुइड ची ओस्मोलॅरिटी आहे २७० तर सेल च्या बाहेर Hypertonic फ्लुइड ची ओस्मोलॅरिटी आहे ३५० पेक्षा जास्त आणि दोन्हीच्या मध्ये सेल membrane आहे जे semi permeable membrane चे काम करत आहे .

🥀ओस्मोलॅरिटी च्या नियमाप्रमाणे आता फ्लुइड चे शिफ्टिंग हे लो कॉन्सन्ट्रेशन कडून हाय कॉन्सन्ट्रेशन होईल म्हणजेच सेल च्या आतील फ्लुइड सेल च्या बाहेर पडेल म्हणजेच Intracellular कंपार्टमेंट मधील फ्लुइड हे Extracellular कंपार्टमेंट मध्ये शिफ्ट होईल .

त्यामुळे काय होईल ?

Extracellular volume वाढेल . फ्लुइड ओव्हरलोड होण्याची शक्यता वाढेल .

☘सेल shrink होईल ... म्हणजेच Oedema कमी होईल . Hypertonic फ्लूइड्स हे cellular Oedema कमी करतात .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🍁Manitol हे कोणते फ्लुइड आहे ?🍁( Manitol २०% )

मॅनिटॉल दिल्यावर सेरेब्रल एडिमा कमी होतो .

मॅनिटॉल हे Intraocular प्रेशर जास्त वाढल्यास वापरले
जाते .

मॅनिटॉल हे Acute renal Failure मध्ये Urine आउटपुट वाढवण्यासाठी वापरले जाते .

हे Hypertonic फ्लुइड च आहे . याची ओस्मोलॅरिटी जास्त असल्यामुळे ते सेल च्या आतील फ्लुइड सेल च्या बाहेर ओढून घेते व एडिमा कमी करते .

ओस्मोलॅरिटी च्या तत्वावर सेरेब्रल एडिमा कमी करते म्हणून अशा फ्लुइड ना ऑस्मॉटिक डायुरेटिक असे म्हणतात कारण ते osmosis च्या संकल्पनेवर सूज कमी करतात . ( लॅसिक्स पण सूज कमी करते पण त्याची action वेगळी आहे - ते लूप डायुरेटिक आहे ) 

©️ Dr Padmanabh Keskar 

Dose of Manitol २०% to reduce Cerebral Oedema and ICP

0.75 -1 g/kg IV infused over 30-60 मिनिट्स

म्हणजे ५० kg वजन असेल तर ४० ते ५० gm मॅनिटॉल द्यावे लागेल . २०% M म्हणजे १०० ml मध्ये २० gm . जेव्हा मला ४० ते ५० gm द्यायचे आहे तेव्हा २०० ते २५० ml द्यावे लागेल .

मॅनिटॉल लोडींग डोस मध्ये वापरताना पेशंट Hypotension मध्ये नाही ना याची खात्री करून घ्यावी लागते . ( BP should be more than १०० Systolic )

तसेच पल्मोनरी एडिमा असताना किंवा हार्ट Failure कंडिशन्स मध्ये मॅनिटॉल वापरत नाही . मॅनिटॉल हे Extracellular volume वाढवते .

मी बरेचदा माझ्या स्टुडंट्स ना विचारतो - DNS जे आपण routinely वापरतो ते कोणत्या प्रकारचे IV फ्लुइड आहे ? - बरेचदा ते सांगतात - Isotonic किंवा Hypotonic ...

तर नक्की DNS काय आहे ते बघू ..🤔🤔

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🍁DNS🍁

🌸DNS म्हणजे Dextrose 5 % व नॉर्मल सलाईन यांचे समप्रमाणात एकत्र केलेले मिश्रण .

🌺म्हणजेच जेव्हा हि दोन सोलुशन एकत्र केली तेव्हा त्यातील दोन्ही सोलुशन चे Solute पार्टिकल्स एकत्र झाले . म्हणजेच दोन्ही सोलुशन ची ओस्मोलॅरिटी एकत्रित केली कि DNS ची ओस्मोलॅरिटी होणार .

🌸मागील भाग काढून दोन्ही फ्लुइड ची ओस्मोलॅरिटी बघा -
D ५% ची ओस्मोलॅरिटी = २५२
NS ची ओस्मोलॅरिटी = ३०८

🌷दोन्हीची बेरीज होते = ५६० हि झाली DNS ची ओस्मोलॅरिटी . हि ३५० च्या वर आहे म्हणजे DNS हे Hypertonic फ्लुइड झाले .

🌺DNS चा ph हा ४ आहे .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🍁कधी वापरावे ( Indication )🍁

🥀या फ्लुइड मध्ये सोडियम , क्लोराईड इत्यादी इलेक्ट्रोलाइट्स आहेत त्यामुळे इलेक्ट्रोलाइट्स रिप्लेसमेंट साठी वापरले जाते .

🥀Dextrose असल्याने Energy मिळण्यासाठी ( कॅलरी ) वापरले जाते .

🥀माईल्ड हायपोनॅट्रेमिया असेल तर वापर केला जातो .

🥀फ्लुइड रिप्लेसमेंट साठी वापर होतो .

🥀Meningitis मध्ये वापरले जाते .

🍁NB🍁 - हे फ्लुइड दिल्यानंतर Extracellular volume वाढत असल्याने तसेच सेल च्या आतमधील फ्लुइड Extracellular space मध्ये ओढून घेत असल्याने फ्लुइड ओव्हरलोड होण्याची दाट शक्यता असते .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🍁३% NaCl🍁

☘या फ्लुइड ची ओस्मोलॅरिटी हि १०२५ आहे .

🌿तर सोडियम चे प्रमाण पण ५१३ mmol / L इतके जास्ती आहे त्यामुळे Severe Hyponatremia मध्ये ३% NaCl वापरले जाते .

☘तसेच सेरेब्रल एडिमा कमी करण्यासाठी हे फ्लुइड वापरले जाते .

🌿सेरेब्रल एडिमा कमी करण्यासाठी ३ % NaCl चा डोस - ३-५ ml / kg over २० मिनिट्स

☘हायपोनॅट्रेमिया मुळे येणाऱ्या seizures थांबवण्यासाठी - १ ml / kg ( जोपर्यंत सोडियम ची लेवल १२५ च्या वर जात नाही तोपर्यंत )

🌿फक्त याची ओस्मोलॅरिटी हि बरीच जास्त असल्याने ते फ्लुइड शिफ्टिंग पण त्वरेने होते त्यामुळे अती जलदगतीने हे
फ्लुइड दिल्याने CNS हिमोरेज होण्याची शक्यता असते .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

☘हायपोनॅट्रेमिया मध्ये ३%NaCl चा डोस -

Replacement of Deficit Dose:
mmol Na needed =
[Desired Serum Na (mmol/L) - Actual Serum Na (mmol/L)] x Weight (kg) x 0.6

( समाप्त ) 

( ©️ You can forward my posts with my name and without editing any content of it  ) 

🌹डॉ पद्मनाभ केसकर
EMS Instructor , Ruby Hall Clinic , Pune

📱 Mobile  - 9762258650