Ankle - Brachial Index ( ABI ) - Important tool for early recognition of Peripheral Artery Disease ( PAD )

Ankle - Brachial Index ( ABI ) - Important tool for early recognition of Peripheral Artery Disease ( PAD )

🌹डॉ. पद्मनाभ केसकर
Emergency Management Expert , Pune
Mobile- 9762258650

डॉक्टर मित्रांनो, आपण रोजच्या रोज अनेक पेशंटचे ब्लड प्रेशर क्लिनिक मध्ये मोजत असतो. त्यापैकी कित्येक रुग्ण हे वयोवृद्ध असतात किंवा काही लोकांना डायबेटिस, ब्लडप्रेशर इत्यादी आजार असतात किंवा काही रुग्ण हे अति प्रमाणात धूम्रपान करणारे असतात.

अशा रुग्णांमध्ये हाताच्या किंवा पायाच्या शुद्ध रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा अथवा ब्लॉकेज निर्माण होण्याची शक्यता असते ( Peripheral Artery Disease- PAD ). मुख्यत्वेकरून पायाच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा होण्याची शक्यता जास्त प्रमाणात असते. त्यामुळे पायामध्ये वेदना निर्माण होणे - मुख्यत्वेकरून चालताना ( Claudication ) , पायात गोळे येणे इत्यादी लक्षणे दिसतात. कित्येक वेळी सुरुवातीच्या काळामध्ये कोणतीही लक्षणे आढळून येत नाहीत.

हे पायामधील रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा निर्माण झाल्याचे प्राथमिक निदान अतिशय सोप्या पद्धतीने आपण आपल्या क्लिनिकमध्ये केवळ ब्लड प्रेशर च्या तपासणी च्या माध्यमातून करू शकतो.

यासाठी अतिशय सोपी पद्धत वापरली जाते. ज्याप्रमाणे आपण हाताचे ब्लडप्रेशर बघतो त्याच प्रमाणे पायाच्या घोट्याच्या वर ब्लडप्रेशरचा कफ बांधून पायाचे पण ब्लड प्रेशर बघितले जाते.

आणि मग पायाच्या Systolic ब्लडप्रेशर ला हाताच्या Systolic ब्लडप्रेशर ने भागून त्याचे गुणोत्तर काढले जाते.

त्यावरून पायाचा रक्तपुरवठा व्यवस्थित चालू आहे का नाही याचे प्राथमिक निदान केले जाते. यालाच Ankle - Brachial Index ( ABI ) असे म्हंटले जाते. हे गुणोत्तर 0.9 पेक्षा कमी असेल तर पायाच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा आहे असे समजले जाते.

🍁What is an ankle brachial index test?

The ankle brachial index, or ABI, is a simple test that compares the blood pressure in the upper and lower limbs.

We can calculate ABI by dividing the blood pressure in an artery of the ankle by the blood pressure in an artery of the arm.

The result is the ABI. If this ratio is less than 0.9, it may mean that a person has peripheral artery disease (PAD) in the blood vessels in his or her legs.

ABI - 0.9 पेक्षा कमी असणे म्हणजे पायाला शुद्ध रक्तपुरवठा कमी होत आहे ( Arterial blood supply ) .

ABI test मुळे पायाच्या नक्की कोणत्या रक्तवाहिनीमध्ये किती प्रमाणात अडथळा निर्माण झाला आहे हे समजत नाही केवळ पायाला रक्तपुरवठा कमी होत आहे आणि आणि रक्तवाहिनीमध्ये अडथळा आहे एवढेच समजते. यानंतर डॉपलर टेस्ट करून पुढील अचूक निदान करता येते.

🍁How much is normal ABI ?

A normal resting ankle-brachial index is 1.0 to 1.4.

This means that your blood pressure at your ankle is the same or greater than the pressure at your arm, and suggests that you do not have significant narrowing or blockage of blood flow.

🍁दोन्ही हाताच्या ब्लडप्रेशर मध्ये फरक आढळतो का ?

दोन्ही हाताच्या ब्लड प्रेशर मध्ये फारसा फरक आढळत नाही. जर का तो दहा पेक्षा जास्ती दोन्ही हाताच्या Systolic ब्लड प्रेशर मध्ये आढळला तर हाताच्या रक्तवाहिनीत अडथळा असण्याची शक्यता वर्तवली जाते.

पण पायाच्या रक्तवाहिनीत अडथळा होण्याचे प्रमाण हे हाताचे रक्तवाहिनीतील अडथळा पेक्षा जास्त असते.

बरेचदा पायामध्ये वेदना निर्माण होणे हे लक्षण Neurological पण असू शकते.म्हणजे Nerve compression मुळे निर्माण झालेले असू शकते. तर काही वेळेला पायाचा रक्तपुरवठा कमी झाल्याने पण पायामध्ये वेदना निर्माण होतात.

पण आता सांगितलेली ABI ही टेस्ट आपल्याला नक्की कोणत्या कारणामुळे ( Neurological का Vascular ) पायामध्ये वेदना होत आहे हे सांगते... आणि ते पण कोणत्याही मोठ्या खर्चा शिवाय !

पायाचे ब्लडप्रेशर हे कायम हाताच्या ब्लडप्रेशर एवढे किंवा त्याच्यापेक्षा जास्त हवे ..

आहे की नाही सोपी निदान प्रक्रिया .. कोणत्याही खर्चा शिवाय !

🌹डॉ. पद्मनाभ केसकर
Emergency Management Expert , Pune
Mobile - 9762258650