💓ECG झाला सोप्पा💓भाग - 9 वा

💓ECG झाला सोप्पा💓
भाग - 9 वा

©️ You can forward my posts with my name and without editing any content of it 

🌹डॉ पद्मनाभ केसकर
EMS Instructor , Ruby Hall Clinic , Pune
मोबाईल - ९७६२२५८६५०

✅या भागात आपण ECG मध्ये ST segment related abnormalities काय काय दिसतील त्याचा विचार करू .

🍁S- T Segment🍁

The ST segment is the flat, isoelectric section of the ECG between the end of the S wave (the J point) and the beginning of the T wave.

खालील फिगर मध्ये बघा म्हणजे ST segment कुठे सुरू होते ते आपल्याला कळेल . ST segment आणि ST interval या दोन भिन्न एंटीटी आहेत .

ST segment म्हणजे QRS कॉम्प्लेक्स संपल्यापासून T वेव्ह सुरु होईपर्यंतचा कालखंड .

✅The most important cause of ST segment abnormality (elevation or depression) is myocardial ischaemia  or infarction.

ST segment नॉर्मली Isoelectric हवी . ST segment चे Elevation झाले का depression झाले हे ठरवण्यासाठी ती TP segment बरोबर compare करावी .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

💓ST segment Elevation ची बरीच कारणे असली तरी आपल्या सर्वसामान्य प्रॅक्टिस मध्ये मुख्य कारण म्हणजे -:

1) MYOCARDIAL INFARCTION म्हणजे बोली भाषेत हार्ट अटॅक हे होय Myocardium अर्थात हृदयाच्या स्नायू चा रक्तपुरवठा पूर्ण थांबला आणि स्नायू मृत पावला तर ते ECG वर ST Elevation च्या रूपात व्यक्त होते .

2) तर Myocardium चा फक्त रक्तपुरवठा कमी झाला पूर्ण थांबला नाही तर ही घटना ST depression च्या रूपात ECG वर व्यक्त होते ज्याला आपण Myocardial Ischemia असे म्हणतो.

ST डिप्रेशन किंवा ST एलिव्हेशन - ECG च्या कोणत्या लीड मध्ये दिसत आहे त्यावरून हृदयाच्या कोणत्या भागाला Infarct बसला आहे किंवा रक्तपुरवठा कमी होत आहे ते आपल्याला कळते . ECG वरून ते कसे ओळखावे ते पण आपण सोप्प्या शब्दात बघू .

©️ Dr Padmanabh Keskar

कोणताही पेशंट जेव्हा आपल्याकडे Acute chest pain , Sweating , Left shoulder pain , chest discomfort इत्यादी लक्षणे घेऊन येतो जी आपण हार्ट अटॅक ची लक्षणे म्हणून ओळखतो अशा वेळी आपण आपल्या हेल्थ सेंटर मध्ये प्रायमरी ट्रीटमेंट च्या बरोबरीने २ गोष्टी मुख्यत्वे निदान
होण्यासाठी करणे गरजेचे आहे . त्या म्हणजे - १ ) 12 लीड ECG आणि २) कार्डियाक मार्कर टेस्ट ( मुख्यत्वे Trop - I किंवा Trop - T )
आता या टेस्ट च्या findings वरून पेशंट ACS च्या कोणत्या type मध्ये आहे ते कळेल . ( ACS = Acute Coronary Syndrome ) -:

1) STEMI = ST Elevated Myocardial Infarction
यात ECG मध्ये ST Elevation मिळते व कार्डियाक मार्कर पण वाढलेले मिळतात . आणि लक्षणे पण असतात .

2) NSTEMI = Non ST Elevated Myocardial Infarction
यात ECG मध्ये ST Elevation मिळत नाही पण कार्डियाक मार्कर मात्र वाढलेले असतात आणि लक्षणे पण असतात .

3) Unstable Angina
यात ECG मध्ये ST Elevation पण नसते , कार्डियाक मार्कर पण वाढलेली नसतात मात्र लक्षणे हि at rest सुद्धा असतात व ती प्राधान्याने MI कडे उंगली निर्देश करत असतात .

🍁Acute ST elevation myocardial infarction (STEMI)🍁

©️ Dr Padmanabh Keskar

STEMI -
ST segment elevation and reciprocal changes in opposite leads with or without Q-wave formation

पॅथॉलॉजिकल q वेव्ह जर ECG मध्ये आढळली तर त्याचा अर्थ old infarction किंवा त्या ठिकाणचा हृदयाचा स्नायू पूर्ण मृत पावला आहे किंवा त्या ठिकाणी scar डेव्हलप झाला आहे असा होतो . ( पॅथॉलॉजिकल q वेव्ह म्हणजे जी q वेव्ह १ mm पेक्षा जास्ती wide , २ mm पेक्षा जास्ती deep असते . बरेचदा लीड III मध्ये q वेव्ह normally प्रेझेंट असते . )

जेव्हा एखाद्या infarction च्या पेशंट ECG मध्ये q वेव्ह डेव्हलप झाली असेल तर त्याला Thrombolysiss चा आता उपयोग होणार नाही असे कळते .

ST segment Elevation हे सिरीयल लीड्स मध्ये असणे अपेक्षित आहे आणि ज्या लीड्स मध्ये ST Elevation आहे
त्याच्या विरुद्ध दिशेच्या लीड मध्ये reciprocal changes दिसणे अपेक्षित आहे उदा. Anterolateral MI मध्ये जर
V2 to V6 , I , aVL मध्ये ST Elevation मिळाले तर या वॉल च्या विरुद्ध दिशेला कोणती वॉल आहे ? तर Inferior वॉल म्हणजे III , aVf मध्ये ST डिप्रेशन मिळेल ( reciprocal changes )

🍂ECG च्या कोणत्या वॉल ला infarct बसला तर कोणत्या लीड मध्ये ST Elevation मिळते ?🍂 

©️ Dr Padmanabh Keskar

१) Septal wall
V1- V2 - V3 मध्ये ST Elevation 

२) Anterior wall
V3- V4 मध्ये ST Elevation 

( Anteroseptal MI ECG )

३) Lateral wall
I + aVL, V5- V6 मध्ये ST Elevation
( See below acute Anterolateral wall MI ECG )

©️ Dr Padmanabh Keskar

४ ) Inferior wall
II, III, aVF मध्ये ST Elevation 

५) Right ventricular infarction

V1, V4R मध्ये ST Elevation. Many of times Inferior wall MI are presented with Right Ventricular Infarction. Main danger of RVMI or Inferior wall MI is patient lands up in Hypotension.

६) Posterior wall
V7-V9 मध्ये ST Elevation मिळते . ( Leads on backside 
V7 , V9 हे शंका वाटल्यास लावण्याचे Posterior लीड आहेत .कारण Posterior वॉल infarction हे पाठीमागच्या बाजूला असते आणि एरवी लीड पुढच्या बाजूला असतात . जर पुढील बाजूला लीड असतील तर V1 V2 मध्ये ST डिप्रेशन मिळते कारण हि हृदयाच्या पाठीमागच्या भागाची मिरर इमेज असते .म्हणून Posterior wall infarction मध्ये फक्त ST Elevation च्या ऐवजी ST डिप्रेशन मिळते .

©️ Dr Padmanabh Keskar

✅कोणत्या लीड मध्ये ST Elevation आले तर कोणत्या वॉल ला Infarct असतो आणि कोणती Coronary artery ला occlusion असेल याचा अंदाज देणारा प्राथमिक चार्ट

©️ Dr Padmanabh Keskar

🍁Causes of ST Segment Elevation🍁

❇️Acute myocardial infarction
💟Coronary vasospasm (Printzmetal’s angina)
❇️Pericarditis
💟Benign early repolarization
❇️Left bundle branch block
💟Left ventricular hypertrophy
❇️Ventricular aneurysm
💟Brugada syndrome
❇️Ventricular paced rhythm
💟Raised intracranial pressure
❇️Takotsubo Cardiomyopathy

ST segment हा मोठा टॉपिक आहे त्यामुळे तो आपल्याला २ - ३ भागात घ्यावा लागेल .

आज इथेच थांबू .

( क्रमशः ) 

©️ You can forward my posts with my name and without editing any content of it. 

🌹डॉ पद्मनाभ केसकर
EMS Instructor , Ruby Hall Clinic , Pune
मोबाईल - ९७६२२५८६५०