💓ECG झाला सोप्पा💓भाग - ३

💓ECG झाला सोप्पा💓
भाग - ३ 

( ©️ You can forward my posts with my name and without editing any content of it) 

🌹डॉ पद्मनाभ केसकर
EMS Instructor , Ruby Hall Clinic , Pune
मोबाईल - ९७६२२५८६५०

✅कोणताही ECG रीड करताना serially आपण डिस्कस करत असलेल्या पॉईंट्स प्रमाणे गेले तर निदान चुकत नाही . उदा . रिदम regular आहे का Irregular हे न बघताच आपण हार्ट रेट calculate करायला गेलो तर आपण चुकू शकतो किंवा ECG चे Standardisation च चुकले असेल तर पुढे त्यामुळे चुकीचे निदान होऊ शकते .

आत्तापर्यंत भाग १ व २ मध्ये पाहिले कि ECG मधील प्रत्येक वेव्ह काय represent करते , कोणताही ECG रीड करताना प्रथम Standardisation , Position , Voltage , Rhythm , Rate या क्रमाने Analysis करत जावे , त्यात आता पुढचा पॉईंट म्हणजे -

↕️७) Axis - The axis of the ECG is the major direction of the overall electrical activity of the heart. 

©️ Dr Padmanabh Keskar 

💓ECG वरून तुम्हाला खालील पैकी कोणता Axis आहे ते काढता येईल -
१) Normal Axis
२) Left Axis (left axis deviation, or LAD)
३) Right Axis (right axis deviation, or RAD)
४) Extreme Axis

Normal Axis हा -30 ते 90 डिग्री दरम्यान असतो .
Left Axis deviation ( LAD ) हे -30 ते -90 डिग्री दरम्यान असते .
Right Axis deviation ( RAD ) हे 90 ते 180 डिग्री दरम्यान असते .
Extreme Axis deviation हे -90 ते -180 डिग्री दरम्यान असते .

©️ Dr Padmanabh Keskar 

ECG चा Axis deviation च्या थेअरी पार्ट मध्ये गेले कि बऱ्याच जणांना ते अवघड वाटायला लागते त्यामुळे आपण प्रॅक्टिकल पॉईंट ऑफ व्हीयू सध्या विचार करू आणि Axis काढण्याची सगळ्यात सोपी पद्धत जी सर्व साधारण डॉक्टर ना पण कळेल ती विचारात घेऊ .

✅Axis काढण्याची सोपी पद्धत
तुम्ही रीड करत असलेल्या ECG मधील I आणि aVf लीड मधील QRS कॉम्प्लेक्स कोणत्या दिशेला जात आहेत ते बघा ( QRS मधील डॉमिनंट वेव्ह ) . वरच्या दिशेला जात असेल तर पॉझिटिव्ह . खालच्या दिशेला जात असेल तर निगेटिव्ह . 

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🌺Normal Axis - जर दोन्ही लीड मधील ( I आणि aVf ) QRS कॉम्प्लेक्स पॉझिटिव्ह असतील म्हणजे वरच्या दिशेला जाणारे असतील तर त्या ECG चा Axis हा Normal Axis आहे . ( सोबतची फिगर बघा )

🌸Left Axis Deviation - जर लीड I मध्ये QRS डॉमिनंट वरच्या दिशेला जात असेल ( Positive ) व लीड aVf मध्ये मात्र उलट दिशेला अर्थात खालच्या दिशेने जात असेल ( Negative ) तर त्या ECG चा Axis Left Axis असतो .त्या एकमेकांपासून विरुद्ध दिशेला जात असतात लक्षात कसे ठेवायचे ? Leaving each other = Left Axis Deviation ( L = L ) ( सोबतची फिगर बघा ) 

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🌺Right Axis Deviation - जर लीड I मधील QRS डॉमिनंट वेव्ह खालच्या दिशेने जात असेल ( Negative ) व लीड aVf मध्ये मात्र ती वरच्या दिशेला जात असेल तर ( Positive ) त्या ECG चा Axis हा Right Axis असतो . त्या एकमेकांच्या दिशेने येत असतात .लक्षात कसे ठेवायचे? Reaching each other = Right Axis Deviation ( R = R ) ( सोबतची फिगर बघा ) 

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🌸Extreme Axis = जर लीड I व लीड aVf मधील QRS हे दोन्ही खालच्या दिशेने जात असतील ( Negative ) तर तो Axis हा Extreme Axis असतो . ( सोबतची फिगर बघा )

🍂Causes of Left Axis Deviation
Left anterior fascicular block
Left bundle branch block
Left ventricular hypertrophy
Inferior MI
Paced rhythm
Wolff-Parkinson White syndrome

©️ Dr Padmanabh Keskar 

🍁Causes of Right Axis Deviation
Sodium-channel blockade, e.g. TCA poisoning.
Right ventricular hypertrophy.
Acute right ventricular strain, e.g. due to pulmonary embolism.
Lateral STEMI.
Chronic lung disease, e.g. COPD.
Hyperkalaemia.
Wolff-Parkinson-White syndrome.
Dextrocardia.
Normal in Children / Thin adults

🍂Causes Extreme Axis Deviation
Ventricular rhythms – e.g.VT, AIVR, ventricular ectopy
Hyperkalaemia
Severe right ventricular हैपेर्ट्रॉफय

🚫आजच्या भागात इथेच थांबू , आज जो पॉईंट Axis डिटर्मिनेशन चा शिकलो तोच revise करा , वेगवेगळे ECG बघून त्यात Axis कोणता आहे ते ओळखायची प्रॅक्टिस करा .

पुढील भागात P वेव्ह ची ओळख करून घेऊ .

( ©️ You can forward my posts with my name and without editing any content of it) 

🌹डॉ पद्मनाभ केसकर
EMS Instructor , Ruby Hall Clinic , Pune
मोबाईल - ९७६२२५८६५०